Abdelkader el-Jazairi
Abdelkader ben Muhieddine al-Hasani werd geboren rond 1807 in het dorpje Guetna (al-Qaytanah). Hij was een amazigh van de banu Ifran stam. Zijn vader was de sjeich van de Qadiri soefi-orde. In 1808 had Napoleon Bonaparte al het plan om Algerije te gaan bezetten. In Sidi Ferruch landden op 12 juni 1830 34.000 Franse soldaten. Deze havenstad was 27 km van Algiers vandaan. Na drie weken bezetten ze Algiers. Hoessein, de dey van Algiers, moest vluchten. In 1825 ging Abdelkader samen met zijn vader op bedevaart naar Mekka en kwam terug in 1828. In 1830 had Frankrijk zich in Algerije gevestigd en werd hiermee een directe buur van het huidige Marokko. Abdelkader verenigde de Algerijnse stammen in 1832. Hij werd de verzetsleider tegen de Fransen in 1832. Hij regeerde eerst vanuit Mascara (Oran). In 1839 kwam het merendeel van Algerije in zijn handen, namelijk twee derde. In 1837 werden de Fransen gedwongen om het verdrag van Tafna te ondertekenen. Maar zij braken het verdrag alweer in 1839.
In 1841 vluchtte Abdelkader naar buurland Marokko waar Abdelrahman II (1822- 1859) de sultan was. Hij vervolgde zijn oorlog vanuit Marokko en werd continu opgejaagd zowel door de Fransen als de Marokkanen. Op 6 augustus 1844 begon de Franse aanval op Tanger. Mohamed, de zoon van de sultan werd met zijn leger verslagen bij ‘de slag van Isly’ op 14 augustus 1844. Abdelkader en de sultan beschikten over ongeveer 45.000 soldaten. Op 16 augustus 1844 werd ook de stad Mogador, huidige Essaouira, aangevallen door de Fransen. De oorlog eindigde op 10 september 1844 met het tekenen van het verdrag van Tanger. Abdelkader ontkwam en vluchtte in 1846 opnieuw naar Marokko. Uiteindelijk werd zijn leger steeds kleiner en trok de sultan zijn handen van hem af. Eind 1847 gaf Abdelkader zich uiteindelijk over aan generaal Christophe Lamoriciere.
Franse beeldvorming rond Abdelkader
Aan het begin van de strijd was hij in hun ogen een grote schurk. Nadat hij werd verslagen en onderworpen werd hij steeds meer gewaardeerd. Vanaf zijn nederlaag begonnen de Fransen hem steeds beter te kennen. Na 1860 werd hij echter als een held gezien en is hij meerdere keren bezocht of ontvangen door de Franse “bovenlaag. Hij is o.a. uitgenodigde om de opening van het Suezkanaal in 1863 bij te wonen.
Wie waren zijn ouders?
Zijn ouders heetten Muhieddine en “Lalla” Zahra.
In het leven van Abdelkader el-Jazairi zijn de volgende data belangrijk:
1807/08: Geboorte van Abdelkader
1825: Reis naar Egypte, Syrië, Mekka en Irak
1828: Terug in Algerije
1830: De Franse inval in Algiers
1832: De bayä (eedplicht) gedaan door stamleiders in de regio Mascara (معسكر 27/11). De start van
het verzet onder leiding van Abdelkader. Diverse veldslagen gevoerd/verdragen (verdrag van Tafna in 1837) gesloten voor het beëindigen van de oorlog
1846/47: Vlucht naar Marokko: diverse gevechten met het Marokkaanse leger
1847:Overgave ( 23/12). Op 25/12 werd Abdelkader overgebracht naar Toulon en vervolgens naar Pau)
In château van Amboise zijn nog steeds sporen aanwezig die ons doen herinneren aan Abdelkader. Er staan daar onder andere een schilderij van hem en een familiegraf waar een aantal van zijn familieleden liggen begraven. De straat die naar chateau Amboise leidt is ook naar hem vernoemd.
1849: Bezoek van de Franse journalist Ismaÿl Urbain (23/6)
Urbain is een tot de Islam bekeerde Frans die geboren was als Thomas Urbain (1812-1884). Deze Ismaÿl Urbain trok het lot van Abdelkader aan en pleitte en onderhandelde bij de Franse regering voor zijn vrijlating. Abdelkader kreeg meer Fransen op bezoek, onder andere zijn oude vijand Maréchal Thomas Robert Bugeaud
1852: Bezoek van keizer Napoleon III die hem ook in vrijheid stelde (16/10)
1852: Vertrek naar Marseille en vervolgens naar Brousse (Turkije) en daarna naar Damascus
1883: Overleden (22/5) en begraven in Damascus
1966: Het stoffelijke overschot van Abdelkader werd naar Algerije gerepatrieerd en daar werd hij opnieuw begraven
Kinderen van Abdelkader
Mohamed, Ahmed, Mohyi Ed-Dine, Hachim, Ibrahim, Abdellah, Ali, Omar, Abdelmalek en Abderazzak.
Citaten:
Een soldaat die krijgsgevangen was van Abdelkader zei over hem: “Hij was de beste ruiter onder de Arabieren (Algerijnen)!”
Napoleon III zei over hem: “De grootste vijand van Frankrijk” (een groot compliment gezien de hoeveelheid Europese vijanden die Frankrijk heeft gekend).
Generaal Bugeaud, een van zijn grootste tegenstanders in Algerije zei over hem: "Een geniale man die je in de geschiedenis naast Jugurtha moet plaatsen".
Bronnen:
Over Abdelkader is veel geschreven in diverse talen. Said Bouddouft heeft de volgende boeken gelezen:
Franse literatuur :
Ex-employé militaire de l'armée d'Afrique
Quelques vérités sur Alger et sur l'expédition de Mascara
Imprimerie et fonderie d'A. Éverat, Paris, 1836
Capitaine Jules Pichon
Abdelkader, sa jeunesse, son rôle politique et religieux, son rôle militaire, sa captivité, sa mort (1807-1883)
Louis Philippe
Abdelkader, Portrait légende sur Abdelkader
Chez Fiquet, Libraire-Editeur, Paris 1848
Léon Plée
Abdelkader, nos soldats, nos généraux et la guerre d'Afrique
Gustave Barba, Libraire-Éditeur, Paris 1847
Jacques Frémeaux
Abdelkader, chef de guerre (1832-1847)
Revue historique des armées, nr. 250, 15 maart 2008
Arabische literatuur:
Abdelhamid Zouzzou
Correspondentie van emir Abdelkader met generaal Desmichels
Documenten speciaal voor de Algerijnse geschiedenis in de periode van de emir
Alem Elmaarifa, Mohammedia (Algerije) 2013
Bruno Etienne
Abdelkader
Vertaling: Michel Khouri
Dar Ätiat An-Nacher, Beiroet 1990
La Fondation du Prix d'Abdulaziz Saud Al-Babtain pour la créativité poétique
Abderazzak Ben Sbaä
Abdelkader en zijn literaire werk
Koeweit, 2000
Ahmed Deruich
In het gezelschap van de amir
Ibn Faris Handani en Abdelkader Al Jaza’iri
Koeweit, 2000
Nasseraddin Sädouni
Tijdperk van Abdelkader Al Jaza”iri
Koeweit, 2000
Samia Bouras
Het gezin van de emir Abdelkader in het oosten tussen de Ottomaanse en de Franse politiek
Universiteit van Constantine
2014-2015
Verder heeft Said gebruik gemaakt van diverse artikelen van oude Franse bladen.
De Riffijnse humor van Taoufik uit Spanje: 'BEZOEKJE AAN DE TANDARTS'
Er was eens een man met verschrikkelijke kiespijn. Hij besloot om naar de tandarts te gaan om zijn pijnlijke kies te laten trekken. Bij de tandarts kreeg hij verdoving voor de behandeling. De tandarts begon al zijn tanden stuks voor stuk eruit te trekken, behalve de pijnlijke kies.
De patiënt kwam weer bij en zei: 'Wat heeft u in godsnaam gedaan? U heeft al mijn tanden eruit gehaald behalve de pijnlijke kies!
De tandarts antwoordde: 'Zo doen wij dat hier. Om op ons gemak te werken dienen we allereerst ruimte te creëren in de mond.'
